امیرالمؤمنین به معناى لغوى آن؛ یعنى امیر و فرمانده و رهبر مسلمانان.(1)
مطابق همین معناى لغوى به پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله مى توان امیرمؤمنان؛ یعنى رهبر و فرمانده مسلمانان اطلاق نمود. به خلفاى راشدین و خلفاى اموى و عباسى و یا همه کسانى که توسط شورا و اصحاب اهل حل و عقد انتخاب شدهاند، اطلاق مى گردد.(2)
بر همین اساس است که خلفاى اسلامى خود را امیرمؤمنان مى خواندند. اما در واقع این لقب تنها اختصاص به حضرت علی علیه السلام دارد. در روایات عنوان امیرالمؤمنین از القاب خاص علىعلیه السلام شمرده شده است،(3). در برخى از روایات بیان شده که حتى در زمان خود پیامبر نیز توسط آن حضرت ، از علىعلیه السلام به امیرمؤمنان یاد شده است. (4)
شخصى از امام صادقعلیه السلام پرسید: آیا روا است که به امام زمانعلیه السلام به عنوان ""سلام بر تو، اى امیرمؤمنان"" سلام یاد کرد؟ امام فرمود: نه، زیرا خداوند تنها على را به این لقب نامیده است. نه قبل او کسى به این لقب نامیده شده و نه پس از او. آن شخص پرسید: پس چگونه بر قائم آل محمد علیه السلام مى بایست سلام کرد؟ فرمود: مى گویید: السلام علیک یا بقیة الله"".(5)
پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: ""اگر مردم مى دانستند در چه زمانى على به این لقب ملقب گردید، هرگز منکر فضایل او نمى شدند، زیرا على در زمانى که آدم بین روح و جسد بود، ملقب به این لقب شد؛ زمانى که خداوند فرمود: آیا من پروردگار شما نبودم؟ گفتند: بلى. فرمود: من پروردگار شمایم و محمد پیامبر شما است و على امیر شما است"".(6)
1-دایرةالمعارف تشیع، ج2، ص 522
2-همان، ص 522 – 523
3-معارف و معاریف، ج2، ص 448؛ دایرةالمعارف تشیع، ج2، ص 522
4- بحارالانوار، ج35، ص 37، ارشاد مفید، ص 42
5-کافى، ج1، ص 411؛ بحارالانوار، ج24، ص 211؛ مظهر ولایت، ص 41
6-ینابیع الموده، 2، ص 63؛ بحارالانوار، ج9،ص 256؛ مظهر ولایت، ص 40 | 
درباره این سایت